Genellikle önleyici tedaviye geç kalmış kişilerde başvurulmak zorunda kalınan protetik tedavi; hasar görmüş bir veya birden fazla dişin tamamını ya da bir kısmını kaybeden kişinin köprüler, kronlar, kaplamalar gibi çeşitli yöntemler kullanılarak ağız bütünlüğünün korunduğu ve estetik bir görünümün yeniden sağlandığı bir yapılandırma sürecidir.
Protetik Tedavi Çeşitleri
Protezler, hareketli ve sabit diş protezi olmak üzere ikiye ayrılır. Sabit protezler hareketli olanlara kıyasla çok daha kullanışlıdır. Takma diş olarak da bilinen hareketli protezlerin aksine, sabit protezler genellikle doğal dişlerden ayırt edilemez. Hem daha sağlam olması hem de estetik olarak daha doğal olması sebebiyle mümkün olabilen her durumda sabit protezlerin kullanılmasını önerilmektedir.
Hareketli protezler (takma dişler):
• Tam hareketli protezler
• Kısmi hareketli protezler
Sabit diş protezleri:
• Zirkonyum oksit seramik kronlar
• Metal seramik kronlar
•Kaplama
• Komşu dişlere sabitlenen diş köprüleri
Hareketli Diş Protezleri
Halk arasında takma diş olarak adlandırılan hareketli diş protezleri, dişlerin yerini alabilen ve hastaların ihtiyacına göre takılıp çıkarılabilen türden bir protezdir. Temel avantajı nispeten daha düşük maliyetli olmasıdır ancak çok uzun süren bir kullanım ve konforu garanti etmezler. Hasta her zaman doğal dişlerinin olmadığını ve çiğneme rahatsızlığı hisseder. Hatta bazı durumlarda psikolojik rahatsızlık bile sebep olabilmektedir. Hareketli protezler çene deformitesinden korumaz, iyi çiğneme fonksiyonunu garanti etmez ve korunmaları için önemli ölçüde bakım gerekmektedir Kısmi hareketli ve tam hareketli protezler olmak üzere ikiye ayrılır:
Tam Hareketli Protezler; hastanın dişlerinin tamamı veya büyük bir kısmı eksik olduğunda kullanılır. Protezler pembe plastik bir tabandan ve beyaz dişlerden yapılmıştır. Protezler kalan dişlere kancalarla tutturulur. Elastik, ısı enjeksiyonlu protezler ağza uyum sağladıkları ve kolayca takıldıkları için daha konforludur.
Parsiyel Hareketli Protezler; hastanın bir veya birkaç dişini kaybettiği durumlarda kullanılır. Bir hastanın parsiyel protezlere alışması daha kolaydır. Bu protezler metal tokalarla yerinde tutulur. Bunlar boşluğun her iki tarafındaki dişlere klipslenir.
Sabit Diş Protezleri
Sabit protezler dişlerin üzerine yapıştırılır veya implantların üzerine vidalanır. Dişlerin estetik görünümünü ve çiğneme fonksiyonunun düzgün işlevselliğini geri kazandırmanın etkili bir yoludur.
Zirkonyum oksit seramik kronlar; gerçek dişlerin yapısına uyan güzel ve estetik görünümü geri kazandırır. Protezin yapısı sağlam ve rengi doğaldır. Zirkonyum biyolojik olarak insan vücudu ile uyumludur bu nedenle diş kronları alerjiye veya diğer olumsuz reaksiyonlara neden olmaz. Kronlar; diş çürükleri, büyük dolgular veya diğer potansiyel faktörler nedeniyle ciddi şekilde dişler hasar gördüğünde kullanılır.
Metal seramik kronlar; metal bir çerçevenin bir porselen tabakası ile kaplanmasıyla yapılır. Dişler ciddi şekilde hasar görmüşse, ölmüşse veya büyük dolgulara sahipse sağlamlığı sağlamak için tam kronların kullanılması tavsiye edilir.
Kaplama; mikro protezler olarak da bilinen ince seramik plaklar tarafından oluşturulan bir malzeme tabakasıdır. Dişlerin yüzeyine yapıştırılırlar. Bu uygulama, diş yüzeyinin törpüleme yerine seramikle kaplanması dışında estetik dolguya benzer. Kaplamalar eski, koyulaşmış törpülerin, kahverengi veya sarı dişlerin, çirkin şekillerin, dişler arasındaki boşlukların yerine kullanılır ve daha estetik bir görünüm oluşturur. Kaplamalar güçlüdür, parlak kalır ve renk değiştirmez.
Komşu Dişlere Sabitlenen Diş Köprüleri; hastanın daha fazla diş eksikliği olduğunda bunların yerine köprü protezleri konulabilir. Diş köprüleri, bir veya daha fazla eksik dişin oluşturduğu boşluğu doldurur. Sağlıklı dişler parlatılır, üzerlerine protez sabitlenir ve ortalarına yapay dişler yerleştirilir. Diş köprüleri implantlara da takılabilir.